Posiadanie uprawnień do wykonywania pracy jako kierowca zawodowy, których potwierdzeniem jest wpis w dokumencie prawa jazdy kodu 95 oraz ważne świadectwo kwalifikacji zawodowej, otwiera bardzo wiele ścieżek kariery, m.in. w firmach zajmujących się spedycją i logistyką. Jest to również zawód deficytowy w Polsce, z reguły dobrze płatny, która umożliwia liczne podróże i poznawanie wielu nowych miejsc. Jednocześnie to trudna praca, która wymaga wyjątkowych predyspozycji, umiejętności radzenia sobie w sytuacjach stresowych oraz dobrego stanu zdrowia. Czy trudno oraz przede wszystkim – czy warto zostać kierowcą zawodowym?
Jak zostać kierowcą zawodowym?
Po pierwsze, aby zostać kierowcą zawodowym należy mieć ukończone 18 lat i posiadać prawo jazdy – min. kategorii B. Jednak należy pamiętać, że do przyszłych zadań zapewne będą należeć przewozy wielkogabarytowe lub wielkotonażowe – a w tym celu potrzebne jest prawo jazdy kategorii C /C1/C+E. Do tego kursu mogą przystąpić osoby, które ukończyły 21 lat (chyba, że uzyskały świadectwo kwalifikacji zawodowej w wymiarze 280h)
Następnym krokiem do otrzymania zawodowego prawa jazdy jest uzyskanie świadectwa kwalifikacji zawodowej, które uprawnia do zawodowego przewozu rzeczy. W Polsce dostępne są dwa rodzaje świadectw kwalifikacji (wstępne przyspieszone i tzw. pełne), różniące się ceną oraz czasem trwania. W przypadku kwalifikacji wstępnej przyspieszonej kurs trwa 140 godzin, a jego koszt sięga 3 tys. zł. Przeznaczony jest dla osób, które ukończyły 21 lat. Z kolei kwalifikacja wstępna „pełna” to szkolenie trwające 280 godzin, które kosztuje ok. 5,5 tys. zł. Przeznaczone jest dla osób, które posiadają prawo jazdy kategorii C/C+E wydane po 10 września 2009 roku, a nie mają ukończonych 21 lat. Po zakończeniu kursów, kierowcy muszą zdać egzamin składający się z pytań testowych. Następnie należy przedstawić orzeczenia lekarskie i psychologiczne dopuszczające do pracy na tym stanowisku.
Dopiero posiadając komplet wyżej wymienionych dokumentów i po uiszczeniu opłaty (w wysokości 100,50 zł) można złożyć wniosek o wymianę prawa jazdy z powodu wpisu potwierdzenia kwalifikacji zawodowej.
Badania psychotechniczne dla kierowców zawodowych
Po ukończeniu szkolenia i zdanym egzaminie, aby otrzymać świadectwo kwalifikacji zawodowej należy przedłożyć badanie lekarskie i psychologiczne, stwierdzające brak przeciwskazań do pracy na tym stanowisku. Ich zadaniem jest nie tylko ocena ogólnego stanu zdrowia kierowcy, ale również poświadczenie braku przeciwskazań psychologicznych. Podczas badań lekarskich szczególną uwagę zwraca się na układ oddechowy, nerwowy i krążenia, sprawność narządów ruchu, a także wykonuje się badania widzenia zmierzchowego i zjawiska olśnienia. Z kolei badania psychologiczne mają sprawdzić podzielność uwagi, koncentrację, czas reakcji, a także cechy temperamentu przyszłego kierowcy.
Koszty zdobycia uprawnień
Koszty zdobycia uprawnień zawodowego kierowcy są dość wysokie i prawdopodobnie one są powodem rezygnacji części osób z wyboru takiej ścieżki zawodowej. Jak bardzo wysokie? Przykładowo, koszty prawa jazdy kategorii C i C+E (zdawanych równocześnie) to około 4300 zł, następnie trzeba doliczyć kurs kwalifikacji wstępnej przyspieszonej, po której wydawane jest świadectwo kwalifikacji zawodowej – to kwota mniej więcej 2800 zł. Dalej należy dodać koszty egzaminu państwowego (230zł), wydania dokumentu (100,50zł) i badań lekarskich (350zł) – łącznie będzie to około 8,500 tys. zł.
Szkolenia okresowe kierowców zawodowych
Trzeba również pamiętać, że w przypadku zawodowego prawa jazdy bardzo ważny jest termin ważności świadectwa kwalifikacji zawodowej – zgodnie z przepisami upływa on po okresie 5 lat dla kierowców do 60 roku życia (po ukończeniu 60 lat kierowcy muszą odnawiać świadectwo co 30 miesięcy). Wówczas należy znów przystąpić do szkolenia okresowego. Kursy są organizowane przez ośrodki wpisane do rejestru Urzędów Wojewódzkich. Do przedłużenia ważności świadectwo wystarczy ukończenia kursu, nie trzeba zdawać egzaminu. Należy jednak wykonać badania lekarskie i psychologiczne. Przepisy te mają na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz niejako wymuszają na kierowcach stałe podnoszenie kwalifikacji.
Podnoszenie kwalifikacji
Posiadając wyżej wspomniane prawo jazdy kategorii C/C+E, można zapisać się na dodatkowe szkolenia - których często wymagają specjalistyczne firmy. Najpopularniejszym przykładem jest szkolenie ADR, uprawniające do przewozu materiałów niebezpiecznych. Kurs składa się z części podstawowej oraz specjalistycznej i kończy się egzaminem w formie testu. W efekcie można uzyskać zaświadczenie uprawniające do przewozu materiałów niebezpiecznych zagranicznym w kraju i zagranicą. Koszt szkolenia podstawowego ADR wynosi około 500zł.
Godziny pracy kierowcy zawodowego
Czas pracy kierowców jest odgórnie regulowany przez ustawę o czasie pracy kierowców oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady. Dzienny czas prowadzenia pojazdu nie może przekroczyć 9 godzin. Po 4,5h jazdy kierowca ma obowiązkową przerwę, która trwa 45 minut. Kierowca może pracować przez 5 dni w tygodniu, następne dwa odpoczywa. W ciągu tygodnia łączny czas jazdy nie może przekroczyć 56 godzin, a w ciągu 2 następujących po sobie tygodni – nie może przekroczyć 90 godzin. Można również jeździć w dwuosobowej załodze – wtedy samochód może być na drodze 21 godzin w ciągu doby, jednak następne 9 godzin musi być na postoju.
Ile zarabia kierowca zawodowy?
Niewątpliwie dla wielu osób zarobki są głównym atutem pracy jako kierowca zawodowy. Według obecnych statystyk, w zależności od regionu i firmy, kierowca z kategorią prawa jazdy C+E może zarobić przeciętnie 6200 zł brutto w ruchu krajowym, a w ruchu międzynarodowym – 8600 zł brutto. Z kolei kierowca ADR w Polsce zarobi średnio 7700 zł brutto, a za granicą – ponad 9000 zł brutto.